Düz və tərs mütənasiblik

Düz MütənasiblikBir kəmiyyət digərinə düz mütənasibdirsə, o eyni nisbətdə dəyişir. Bu neçə dəfə artırsa ( azalırsa ), digəri də bir o qədər artır (azalır). Misal 1:Konfetin dəyəri alınmış konfetlərin sayına düz mütənasibdir. Bir konfetin dəyəri 10p-dursa, 5 konfet 5 x 10 = 50p Və ya 10 konfetin dəyəri 60p-dırsa, 1 konfetin dəyəri 60 x 10 = 6p ÜsulDüz mütənasiblik üçün bölmə ilə birinin dəyərini tapırıq və sonra ümumi qiyməti tapmaq üçün vururuq. Məsələn, maşın 140 km səyahət etmək üçün 20 litr yanacaq sərf edir. 35 km səyahət üçün nə qədər istifadə olunacaq? 1km = 20/140 35 km = 20/140 x 35 = 5 litr Qayda: biri tapmaq üçün bölün və sonra vurun.

Tərs MütənasiblikBir kəmiyyət digərinə tərs mütənasibdirsə, birinci kəmiyyət bir neçə dəfə artdıqda (azaldıqda), digəri də bir o qədər azalır (artır). Misal: Divarı tikmək üçün 8 adam 4 gün götürərsə, 2 adam neçə gün sərf edər? (onlar eyni sürətlə işləyir). İlk növbədə, biz məsələnin düz və ya tərs mütənasib olmasını aydınlaşdırırıq. Bu halda, az adamdan istifadə olunsa onlar daha uzun müddət götürəcəklər, beləliklə, bu tərs mütənasiblikdir. Üsul8 adam 4 gün götürür 1 adam 8 x 4 = 32 gün götürür 2 adam 32/2 = 16 gün götürür Yenidən biz birinin dəyərini tapmaq üçün vurmadan istifadə edirik. Sonra yekun cavabı tapmaq üçün bölürük. Qeyd: Bu proses tərs mütənasibliyin əksidir.