Riyaziyyat Portalı - Riyaziyyatçıların tək məkanı !

28.12.2015

Bəzi Riyazi cəmlər və hesablanma qaydaları

1 - 2 + 3 - 4 + ... — riyaziyyatda hədlərinin işarələri sırayla dəyişən, ardıcıl, müsbət ədədlərin əmələ gətirdiyi sonsuz silsilədir. Bu ardıcıllığın ilk m hədlərinin cəmi Siqma cəm düsturu istifadə edilərək aşağıdakı şəkildə ifadə edilə bilər: 1 − 2 + 3 − 4 + … ardıcıllığının hədlərinin cəmində ilk bir neçə min ədədin t...

27.12.2015

Planimetriya və stereometriya aksiomları

Həndəsə kursunun məntiqi qurulmasında aksiomların müstəsna əhəmiyyatini nəzərə alaraq planimetreyanın aksiomlarını yadımıza salaq: Aidolma aksiomu. Düz xəttin üzərində olan nöqtələr və onun üzərində olmayan nöqtələr v...

24.12.2015

Qurandakı Riyaziyyat möcüzələri

Qurani Kərimdə Allahın Riyazi Möcüzəsi ...

21.12.2015

Veb 2 texnologiyaları deyildikdə...

VEB 2.0 Tim O'Reilly tərəfindən 2004-cü ildə istifadə edilməyə başlayan bir sözdür və ikinci nəsil internet xidmətlərini - ictimai ünsiyyət saytlarını, viki, informasiya vasitələrini, folksonomileri-yəni internet istifadəçilərinin müştərək və paylaşaraq yaratdığı sistemi təriflər. Sözün tam mənası müzakirəyə açıqdır, Tim Berners-Lee kimi texnologiya mütəxəssisləri də sözün mənasını sorgulamıştır. Məsələn, təqdimat alətləri Web 2.0 - ın imkanlarından...

18.12.2015

MÜƏLLİMİN DƏRSƏ HAZIRLAŞMASI

Təlim prоsеsinin səmərəliliyi müəllimin dərsə yaхşı hazırlaşmasından çох asılıdır. Müəllim dərsin qarşısına qоyulan məqsədin yеrinə yеtirilməsi, təhsilləndirici, tərbiyələndirici və inkişafеtdirici vəzifələrinin rеallaşması üçün məsuliyyət daşımalı, nеçə illik iş təcrübəsinə malik оlmasına baхmayaraq, hər bir mövzu üzrə qabaqcadan dərsə hazırlaşmalıdır....

17.12.2015

Şahmat tarixi haqqında

Şahmat oyununun dəqiq yaşı məlum deyil. Misir, İraq və Hindistanda aparılan arxeoloji qazıntılar əsasında tapılmış materiallar şahmatın yaranma tarixini miladdan öncə 3-2-ci minilliklərə aid edir. Yazılı ədəbiyyatda bu oyun haqqında ilk məlumata 5-ci əsrə aid fars poemasında təsadüf olunur. Orada şahmat oyununun məhz Hindistanda ixtira olunduğundan söhbət gedir....

Riyaziyyatçı fikirləri

Mexaniki riyazi elmlərin cənnətidir, çünki adam onunla riyaziyyatın meyvələrinə çatar. A.N.Vaythed Bir riyaziyyatçı fərz etməz lakin bilər.İnandırmağa çalısmaz, çünki isbat edər.Etibarınızı gözləməz,bəlkə diqqət yetirmənizi istər. Henri Poinka...

Dahi filosof, astronom, riyaziyyatçı, tarixçi, ilahiyyatçı və hüquqşünas - Nəsirəddin Tusi

Məhəmməd ibn Məhəmməd ibn Həsən ət-Tusi 1201-ci il şənbə günü 17 fevralda (11 camadiyul əvvəl 597-ci il) Tusşəhərində anadan olmuşdur. Bəzi mənbələrdə qeyd edilir ki, onun əsli Zəncanla Həmədan arasında yerləşən Savə şəhərindəndir, Tusda doğulduğu üçün Tusi nisbəsi ilə tanınmışdır. 25 İyun 1274-cü ildə (18 zilhiccə 672-ci il) Bağdadda vəfat etmiş və öz vəsiyyəti ilə Kazımeyn şəhərində on iki imam şiələrinin 7-ci imamı Museyi Kazımla və...

14.12.2015

Riyaziyyatdan fəal dərs nümunəsi

Riyaziyyat fənni V sinif Məzmun standartları: 3.1.2. Uzunluğu məlum olan parçanı, dərəcə ölçüsü verilən bucağı, iki tərəfi və onlar arasında qalan bucağa görə üçbucağı, tərəflərinə görə üçbucağı qurur. 3.1.5. Üçbucaqların tərəflərinə və bucaqlarına görə təsnifatını aparır. Məqsəd: 1. Üçbucağı tərəflərinə və bucağına görə növlərə ayırır. 2. Üçbucağın daxili bucaqlarını ölçür. 3. İki tərəf və onlar arasındakı bucağa görə...

13.12.2015

Böyük filosof → Pifaqor

Pifaqor eramızdan əvvəl 570-ci ildə Sidonda (və ya Samosda) anadan olub. Onun 490-cı ildə öldüyü güman edilir. Metafizika, riyaziyyat, musiqi, etika, siyasətə dair araşdırmalar müəllifidir. Pifaqorun həyatı əfsanələşdirili...

12.12.2015

Hazırlıq proqramı necə olmalıdır?

Həftəlik dərs oxuma proqramını hazırlayarkən, gündəlik fəaliyyətinizi həftənin hər günü üçün ayrı-ayrı nəzərdən keçirməlisiniz. İstifadə edilə bilən proqram hazırlamaq üçün fəaliyyətinizi real olaraq proqramınızda əks etdirməlisiniz. Keçmişdə uğur əldə etmək üçün təklif olunan düşüncə “Oxumaq, oxumaq və yenə də oxumaq” şəklində idi. Halbuki günümüzdə çox oxumaq...

11.12.2015

Zəkanı, yaddaşı və diqqəti məşq etdirməyin 7 üsulu

Öz bacarıqlarını genişləndirmək üçün heç də başını keçəl qırxdıraraq Tibetin şəhər kənarında manax olmaq və ya şübhəli özünü təkmilləşdirmə kursuna yazılmaq mütləq deyil. Məsələn, əldə adicə balaca xatırlatma işarələri qoymaq yaddaş texnikasının daha məhsuldar növüdür. ...

Riyaziyyat nədir?Yaxud da Riyaziyyat nədən bəhs edir?

Riyaziyyat nədir? Yaxud da Riyaziyyat nədən bəhs edir sualına cavab vermək o qədər də asan deyil! Alimlər bu suala həm bir-birinə oxşar, həm də müxtəlif cavab vermişlər. Məsələn: görkəmli riyaziyyatçı olan, A.A. Markov; “Riyaziyyat odur ki, onunla Qaus, Çebışev, Laplov, Steklov və bir də mən məşğul oluram”. ABŞ...

10.12.2015

Böyük Riyaziyyatçı, fizik - Arximed

Arximed bəşər tarixinin yetişdirdiyi ən böyük dühalardan biridir.O, e.ə. 287-ci ildə Yunanıstanın Sirakuz şəhərində anadan olmuş və demək olar ki, bütün həyatını burada yaşamışdır. Onun atası Fidi Sirakuz hökmdarı Giyeronun saray astronomu idi. Qədim yunan alimlərinin çoxu kimi, Arximed də, İskəndəriyyədə təhsil almışdı. Misir hökmdarları Ptolemeylər bura Yunanıstanın...

Həyatın Mənşəyi və Ehtimal Nəzəriyyəsi

Həyatın mənşəyi müzakirəsinin tarixi bəlkə də elə riyaziyyatın tarixi qədər qədimdir. Çünki yaşamış və yaşayan hər bir insan “mən haradan gəlirəm?” sualını özünə vermişdir və təbii ki, bu suala cavab axtarmağa çalışmışdır. Tarix boyunca həyatın mənşəyi barədə hər cür hipotez irəli sürülmüş, hətta canlıların Ayın üzərindəki bir ağacda meyvə kimi yetişib ordan Yer kürəsinə...

Bal pətəyinin Riyazi Sirləri

* Böyük bir sahəni daha kiçik hissələrə ən qənaətli formada bölməyi arılar haradan öyrəndi? * Altıbucaqlının, bərabər üçbucaqlı və kvadrata nəzərən xeyirli cəhətləri....

9.12.2015

Riyaziyyat kinolarda

Bu məqalədə, riyaziyyat və riyaziyyatçılar barədə olan bir neçə film haqqında yazmaq istərdim. Mövzusu “başsındıran” riyaziyyat suallarına ən yaxın olan filmlərdən biri, “Fermanın otağı” filmidir.Filmdə, bir neçə riyaziyyatçı xüsusi bir otağa dəvət olunurlar və orada onlara sms vasitəsilə məntiq və riyaziyyatdan suallar verili...

Riyazi Terminlər

Hər elmin olduğu kimi Riyaziyyat elminin də özünə məxsus terminləri vardır. Riyaziyyatçılar üçün bu terminlər nə qədər sadə, anlaşıqlı,adi olsa da, bu terminləri işlətdiyimizdə çox zaman biz riyaziyyatçılar başa düşülən insanlar olmuruq. Bir sözlə bunun üçün Riyaziyyata qəliz və çətin elm sahəsi kimi baxılır. Bütün bunları nəzərə alaraq...

8.12.2015

Düzbucaqlı üçbucağın medianları arasında münasibətlər

Düzbucaqlı üçbucağın medianları arasındakı münasibətlər məlum olduqda bir sıra məsələləri həll etmək asan olur. Əvvəlcə düzbucaqlı üçbucağın medianları arasındakı münasibəti tapaq. ABC, düzbucaqlı üçbucağının tərəflərinə çəkilmiş medianları CM=mc, BK=mb, AD=ma ilə işarə edək (şəkil 1). Şəkil 1 Məlumdur ki, üçbucağın tərəflərinə çəkilmiş medianlar aşağıdakı düsturlarla...

5.12.2015

Statistika

Statistika termini latın sözü olan «status» - dan əmələ gəlmişdir ki, hərfi tərcüməsi hadisələrin vəziyyəti deməkdir. Bu sözün kökündən «stato» (dövlət), «statista»(statistik - dövlət işlərinin bilicisi) və «statistica» (statistika – dövlət haqqında müəyyən biliklərin, məlumatların cəmi) sözləri yaranmışdır. ...

Riyaziyyat və şahmat

Şahmat oyununun problemlərini həll etmək riyazi çalışmadan qeyri bir şey deyil (oyun bütünlükdə yox, çünki onda psixoloji cəhətlər də var) və bu problemləri "gözəl” adlandıran hər kəs özü də anlamadan piyaziyyatın estetik tərəfinə müraciət edir. Şahmat oyunu sanki riyaziyazi melodiyaları fitlə çalmaq deməkdir. ...

Misir piramidaları haqqında maraqlı faktlar

Misir piramidaları haqqında: 1. Ehramlar hər biri 20 ton ağırlığında olan qaya parçalarından tikilmişdir. Bu qaya parçalarının yonulduğu karxanalar isə ehramların yerləşdiyi ərazidən 200 km uzaqlıqda yerləşirdi. Onların necə daşınması haqda ağlabatmayan fərziyyələr irəli sürülü...

4.12.2015

Triqonometriyanın banisi - Əbu Reyhan Biruni

Onun tədqiqatları özündən 8 əsr sonra belə bu sahə üzrə məşğul olan alimləri heyrətə gətirib. Əslən türkdür. Adı Məhəmməd, soyadı ibn Əhməd əl-Biruni el Xarəzm, təxəllüsü Əbu Reyhandır. Eyni zamanda, o, Əl-ustad kimi anılıb və Biruni kimi də tanınıb. O, 973-cü ildə bugünkü İran sərhədləri daxilində qalan Kastada (Şah Abbasi-Vəli deyilən yerdə) anadan olub və 1049-cu...

3.12.2015

“Qeyri-səlis məntiq nəzəriyyə”si və Lütfizadə

Gündəlik həyatımızın bir çox sahəsində istifadə etdiyimiz fotokameralar, paltaryuyan maşınlar, kondisionerlər, tozsoranlar, soyuducular və s. kimi bir çox məişət texnikaları qeyri-səlis məntiq nəzəriyyəsi ilə çalışır. Bəs qeyri-səlis məntiq nəzəriyyəsi nədir? İlk öncə qeyri-səlis məntiq nəzəriyyəsinin banisi Lütfizadəni tanıyaq. Dünya elm aləmində Lütfi Zadə...

Faydalı Internet Resurslar

Hər bir müəllim tədris etdiyi fənni ilə şagirdlərinə bilik və bacarıq mənimsətmək ,onlara öz fənnini daha çox sevdirmək üçün dərsdə müxtəlif yeniliklərə can atır. Dərs zamanı müəllimin müxtəlif elektron təqdimatlar, faydalı internet resurslar və web alətlərdən istifadəsi şagirdlərin həmin fənnə qarşı maraqına səbəb olur.Məhz bu məqsədlə biz müəllimlər müxtəlif təlimlərdə iştirak etməyə can atırıq. Belə...

Riyaziyyat fənni üçün Perspektiv ( illik ) Planlaşdırma

Müəllimlərə köməklik məqsədi ilə Riyaziyyat fənni tədris olunan Kurikulum sinifləri ( 5, 6, 7, 8 ) üçün Perspektiv ( illik ) planlaşdırmanın elektron variantını təqdim edirəm. ...